جانشین پروری در سازمانهای مردم نهاد

اشخاص فعال در آن در طول مدت فعالیت خود با کسب تجربیات متنوع و بهره مندی از تجارب سازمانهای دیگر ، بالنده شده و بعنوان گنجینه ای مهم محسوب می شوند که با خود کوله باری از دانسته ها را همراه دارند . آنها پس از مدتها فعالیت یا بازنشسته می شوند و یا در نیمه ی راه با همه توانمندیهایی که دارند، از غافله ی سمن ها منفک می شوند.

اگر چه بسیاری از این تشکلها با استفاده از حمایت های مردمی، به طور معمول روندی عادی و مستمر را طی می کنند ، اما در یک مقطعی از زمان ، این حرکت می تواند بدلیل عدم دوراندیشی مسئولین آن متوقف شود و یا به بی راهه رود.

شاید فکر کنید مهم ترین عامل این توقف یا انصراف، عدم برخورداری از حمایتهای مالی و یا عدم هماهنگی دست اندرکاران آن باشد ؛ اگر چه این دو نکته می تواند ضربات بسیار مهلکی را به یک سازمان وارد کند ، اما مهم تر از آنها ، عدم جانشین پروری است. آری به جد باید گفت که بی توجهی به این مسئله که امر شایع در میان اکثر تشکلهای مردم نهاد است ، می تواند در زمان خود مهم ترین آسیب را به سازمانهای مردم نهاد فعال و صاحب نام وارد کند.

شاید تصور این مسئله برای خیلی از افرادی که در موسسات مردم نهاد مشغول به فعالیت هستند ، کمی مشکل باشد ؛ اما این امر مهم واقعیتی است که اتفاق خواهد افتاد . بنابراین سازمانهای مردم نهاد برای پیشگیری از فرسودگی مجموعه خود ، الزام به رعایت برخی از نکات و از جمله مهم ترین آنها پرورش نیروی انسانی موثر و مسئولیت پذیر برای عضویت در هیئت امنا ، هیئت مدیره ، کارکنان و همچنین حامیان خود دارد . نگاهی گذرا به سازمانهای مردم نهاد روشن می سازد که بسیاری از آنها قائم به حضور افرادی موثر هستند که در صورت منفک شدن آنها از مجموعه ، آسیبی جبران ناپذیر به آن مجموعه وارد می شود. اگر شما از فعالان اجتماعی هستید که در موسسه ای مردم نهاد حضور دارید و در جلسات متعدد با سازمانهای مختلف شرکت می کنید ، می بینید اکثر قریب به اتفاق افرادی که بنمایندگی از تشکلها در آنجا حضور پیدا می کنند ، افرادی هستند که بیش از دو دهه آنها را ملاقات کرده اید.

اگر چه حضور افراد با تجربه می تواند تاثیرات خاص خود را داشته باشد ، اما این حضور مستمر ، بیانگر خطر بزرگ ، آن هم مسئله عدم برخورداری از جانشین مناسب برای حضور در عرصه های اجتماعی و فعالیتهای مربوطه می باشد .

به عقیده نگارنده ، یکی از آیتم های مهم فعالیت سازمانهای مردم نهاد ، همین حوزه جانشین پروری است که می بایست بطور ویژه در برنامه های میان مدت و دراز مدت آنها مد نظر واقع شود. سازمانهای مردم نهاد می بایست با دعوت از افراد جوان ، متخصص ، متعهد و مسئولیت پذیر ، دایره دوستان تشکل خود را افزایش داده و با دعوت از آنها برای همکاری و برگزاری نشست های آموزشی متعدد ، سطح دانایی آنها را نسبت به امور خیریه و یا سایر فعالیتهای سازمانهای مردم نهاد به حد مطلوبی رسانده و تجربیات اندوخته شده در سازمان را با خلوص نیت و به دور از هر گونه تنگ نظری در اختیار آنها قرار دهند تا از این طریق ، کمربند امنیتی مناسبی را پیرامون موسسه ایجاد کرده و تلاشهای به ثمر نشسته را از این طریق پاس داشته و امید به استمرار فعالیت ها را افزایش دهد .